Jak wprowadzić nowe zwierzę do domu?
Pojawienie się nowego członka/ni rodziny to dla nas czas radości i ekscytacji. Kompletujemy wtedy wyprawkę i poświęcamy znaczną część uwagi nowemu podopiecznemu/nej. Sprawa komplikuje się jednak w momencie, gdy opiekujemy się już zwierzęciem, a dotychczasowy rezydent nie akceptuje nowego przybysza.
Pamiętajmy przede wszystkim, że adopcja zwierzęcia musi być decyzją przemyślaną i odpowiedzialną. Nie podejmujmy decyzji pochopnych i pod wpływem chwili.
Nie kupujmy zwierząt – w schroniskach, azylach, organizacjach społecznych na nowy dom czekają tysiące zwierząt różnych gatunków. Adoptując potrzebujące zwierzę stwarzasz szansę pomocy kolejnym. W tym układzie zyskują wszyscy, także Twój portfel.
Spis treści
Jak postępować, aby zminimalizować stres u obojga zwierząt?
Po pierwsze, musimy zadbać o komfort naszego dotychczasowego domownika/ki. Jeśli planujemy adopcję zwierzęcia tego samego gatunku, musimy wziąć pod uwagę wiek i płeć obu zwierząt. Zazwyczaj młodsze zwierzęta będą lepiej tolerowane przez naszego podopiecznego/ną, który/a będzie je postrzegać jako takie, które można sobie jeszcze podporządkować. W przypadku, gdy nowe zwierzę jest odmiennej płci niż dotychczasowe, musimy zadbać o sterylizację/ kastrację, tak aby nie doszło do ciąży.
Istnieją gatunki zwierząt, które nie tolerują współtowarzysza, a inne wręcz przeciwnie, potrzebują żyć w stadzie, tak jak np. świnki morskie, papugi czy króliki.
Króliki
Mimo że króliki są zwierzętami stadnymi, dołączenie drugiego towarzysza bywa czasem trudne, a łączenie królików tej same płci często prowadzi do poważnych konfliktów kończących się nierzadko koniecznością interwencji chirurgicznej. Najlepszym rozwiązaniem będzie zatem łączenie zwierząt za młodu, kiedy są w stanie ustalić między sobą hierarchię. Z różnorakich względów nie zawsze mamy taką możliwość. W takiej sytuacji zwierzęta należy poznawać ze sobą stopniowo stosując socjalizację z izolacją np. przedzielając wspólny kojec przegrodą, która umożliwia zwierzętom słyszeć się nawzajem i czuć swój zapach, ale nie umożliwiając im bezpośredniego kontaktu. Kolejnym etapem będzie nieznaczne odsłonięcie przegrody, aby zwierzęta mogły się zobaczyć, ale w sytuacji stresowej mogły się od siebie oddalić. Następnie stopniowo zmniejszamy ograniczenia, ale bliższe kontakty organizujemy tylko pod naszym nadzorem. Dobrym pomysłem jest zamienianie posłań, aby zwierzęta zapoznały się i przyzwyczaiły do nowych zapachów.
Koty
Koty należą po części do obu powyższych grup. W naturalnym środowisku polują i żywią się samotnie, żyjąc w pojedynkę lub w małych grupach utrzymując przy tym swoje terytorium. To my, jako ludzie zmieniliśmy kocie przyzwyczajenia, zmuszając je do mieszkania na małym metrażu i stawiając miseczki obok siebie. W takiej sytuacji niejako na własne życzenie, szykujemy naszym podopiecznym grunt pod konflikt.
Jeśli planujemy adopcję zwierzęcia innego gatunku, należy upewnić się, że nasi podopieczni nie wyrządzą sobie nawzajem krzywdy pod naszą nieobecność.
Przykładowo kot z myszami raczej nie znajdą wspólnego języka – jest jednak możliwe wspólne mieszkanie pod jednym dachem, pod warunkiem dokładnego zabezpieczenia i odizolowania przestrzeni życiowych. Pamiętajmy, że koci instynkt może ujawnić się nawet, jeśli zwierzę pozornie nie jest zainteresowane myszkami. Wystarczy wtedy chwila nieuwagi i tragedia gotowa.
Nigdy nie zapomnę sytuacji, kiedy pies w ciężkim stanie trafił na stół operacyjny z podejrzeniem ciała obcego w przewodzie pokarmowym. Ciało obce ostatecznie okazało się szczurem połkniętym w całości, niestety oba zwierzęta przypłaciły ten konflikt życiem.
Co z apteczki?
Adaptację można usprawnić poprzez stosowanie środków łagodnie wyciszających, dostępnych w gabinetach weterynaryjnych.
Obecnie mamy bardzo duży wybór preparatów o złożonych składach i różnych formach podania (tabletki, krople, czopki). Z racji tego, że są to w większości preparaty roślinne, są one bezpieczne i nie powodują sedacji. Warto jednak wziąć pod uwagę, że ich działanie jest ograniczone i na każde zwierzę będą działać inaczej. Potrzebne jest również minimum 10 dni, podczas których substancja czynna wysyci organizm.
W razie potrzeby szybszego i mocniejszego działania mamy dostępne leki z mocniejszą substancją czynną (np. Bonqat, Tessie). Niestety i one mają ograniczenia; mogą powodować senność oraz wywierać istotny wpływ na funkcjonowanie.
U kotów możemy wspomóc proces adaptacji stosując feromony. Jest to syntetycznie uzyskiwana substancja o charakterze identycznym jak ta, którą wydziela kocia matka. Feromony możemy stosować niezależnie od środków farmakologicznych.
Na rynku dostępne są feromony w formie obroży, spreju, wkładów zapachowych oraz wtyczek do kontaktu. Z naszego punktu widzenia najistotniejsze będą te ostatnie, ponieważ będą stale rozprowadzać substancję czynną w pomieszczeniu, w którym przebywa kot. Nie wszystkie koty są jednak wrażliwe na feromony,. Bardzo istotne jest również odpowiednie umiejscowienie wtyczki. Nie powinno się jej wpinać w pobliżu kuwet, gdyż tam mamy już wystarczając ilość zapachów, a najlepiej wybrać pomieszczenie, w którym koty spędzają najwięcej czasu. Jeśli mamy większy metraż konieczne będzie zamontowanie większej ilości wtyczek. Feromony pomagają rozładować napięcie między kotami i ograniczają negatywne zachowania.
Żadna z metod nie przyniesie oczywiście oczekiwanych rezultatów, jeśli nie przystosujmy uprzednio pomieszczenia do potrzeb zwierząt.
Jak przystosować dom do nowego zwierzęcia?
To chyba najważniejszy element, który będzie miał znaczący wpływ na komfort zarówno naszego rezydenta jak i nowego zwierzęcia.
Koty
Kot, który w środowisku naturalnym bywa zarówno drapieżnikiem jak i ofiarą, w razie konfliktu wybierze ucieczkę. Dlatego należy zapewnić mu dużą ilość skrytek oraz możliwość ucieczki powyżej poziomu podłogi. To może być szafka lub półka, w każdym razie prywatna i ustronna przestrzeń, z której kot będzie mógł obserwować otoczenie i co ważniejsze czuć się niewidoczny. Na podłodze warto rozstawić chociażby kartony czy budki. Zadbać o to, żeby kot mógł się schować np. za firanką na parapecie. Należy dokładnie przeanalizować pomieszczenie pod kątem ewentualnych miejsc spornych takich jak wąskie przejścia, czy też miejsca, z których nie ma możliwości ucieczki.
Bardzo ważna jest kwestia kuwet – przynajmniej dwie na jednego kota, przestronne, otwarte (z możliwością ucieczki) i na tyle duże, aby kot nie miał skrępowanych ruchów tzn. mógł się spokojnie obrócić oraz zagrzebać odchody. Kuwetę stawiamy w pomieszczeniach, gdzie koty chętnie przebywają. Nie chowamy ich pod szafką czy w ciemnym kącie przedpokoju.
Ważnym elementem wyposażenia będą drapaki – przystanki zapachowe, czyli miejsca w których kot będzie mógł pozostawić swój zapach. Drapaki, które idealnie spełnią tę funkcję muszą być solidne i wysokie. W innym przypadku kot chętniej wybierze w tym celu nasze meble. Dobry drapak powinien imitować drzewo tj. być stabilny, gruby na przynajmniej 16-18cm i wysoki, tak aby kot mógł się spokojnie cały na nim wyciągnąć, a w razie potrzeby na niego wdrapać.
Z pozostałych kwestii wartych uwagi: nigdy nie stawiamy wody obok jedzenia.
Posiłki podajemy w tym samym czasie dla każdego zwierzęcia w oddalonych od siebie miejscach. Ze względów bezpieczeństwa należy bezwzględnie zabezpieczyć siatką okna i balkon, usunąć toksyczne rośliny, zaś leki oraz chemię domową trzymać w miejscu nie dostępnym dla zwierząt.
Psy
Psom należy zapewnić wygodny kojec – u starszych lub schorowanych psów dobrze sprawdzą się specjalne materace ortopedyczne.
Psy mają bardzo wrażliwy słuch, co sprawia, że gwałtowne dźwięki (burza, fajerwerki) wzbudzają u nich lęk. Warto zatem stworzyć im miejsce, w którym będą czuć się bezpiecznie. Przestrzeń nie musi być bardzo duża, pod warunkiem zapewnienia regularnych długich spacerów. Przydatna będą stabilne miski na wodę i pokarm, które będą zapobiegać rozlewaniu wody i rozsypywaniu karmy.
Dla rozładowania emocji przydadzą się gryzaki w formie zabawek, przysmaków do żucia, które przy okazji zadbają o uzębienie zwierzęcia. Należy zwracać szczególną uwagę na jakość zabawek oraz smaczków . Zabawki kontrolujemy pod kątem ich stanu i wyrzucamy przy pierwszym uszkodzeniu. Uwaga na zabawki liny/sznury, które podczas tarmoszenia zmieniają się w nitki i mogą być połknięte, oraz zbyt małe piłeczki, które mogą utkwić w przełyku.
Psy nie mogą się nudzić, należy zapewnić im odpowiednią dawkę rozrywki, a prócz wyżej wymienionych zabawek doskonale w tym celu sprawdzą się maty węchowe lub tzw. kongi.
Niezależnie czy opiekujemy się już psem, czy szykujemy nasz dom na kolejnego lokatora, należy oczyścić przestrzeń z przedmiotów potencjalnie niebezpiecznych jak np. nici, igły, kamienie, kości, słodycze, winogrona, pestki, chemia domowa, leki oraz produkty zawierające ksylitol.
Ptaki
Oprócz przestronnej klatki, ptaki muszą mieć możliwość latania po pomieszczeniu kilka godzin dziennie. Klatka może być, co najwyżej bezpieczną bazą odpowiednią na spoczynek nocny. Musimy zadbać o to, aby nie uciekły, bowiem domowy ptak nie poradzi sobie na wolności i łatwo padnie ofiarą drapieżnika, bądź warunków atmosferycznych). Z tego powodu wskazane jest założyć siatki na okna oraz balkon. Klatki nie stawiamy w miejscu, gdzie występują przeciągi lub niedaleko wentylatora czy klimatyzatora. Ptaki lubią muzykę i dźwięki, jednak nie można odtwarzać jej zbyt głośno. Klatkę należy wyposażyć w zabawki, poidełko i miseczkę na jedzenie. Należy zabezpieczyć drobne przedmioty metalowe czy małe elementy, które mogłyby zostać przypadkowo połknięte. Bezwzględnie należy założyć w pomieszczeniach kratki na otwory wentylacyjne.
Króliki i gryzonie
Króliki i gryzonie potrzebują zagrody umożliwiającej swobodne poruszanie się. Idealnie, jeśli nasze zwierzęta nie będą utrzymywane w klatkach. W każdym jednak przypadku potrzebny będzie kojec/domek, gdzie zwierzę może się ukryć. Kojec stawiamy w miejscu oddalonym od sprzętu audio, z dala od przeciągów czy klimatyzatorów i wentylatorów. Minimalnym wyposażeniem będą miseczki na pokarm i wodę oraz paśnik na siano (uwaga: sianko może stać się atrakcyjne dla kotów, ale może podrażniać ich przełyk). Szczególnie istotne jest zabezpieczenie przewodów elektrycznych, gniazdek i usunięcie trujących roślin.
Więcej o opiece nad zwierzętami oraz pierwszej pomocy poszczególnym gatunkom przeczytasz w pozostałych artykułach Owcy tutaj tutaj tutaj
Decydując się na zwierzę należy uwzględnić jego potrzeby, a jeśli w naszym domu ma znaleźć się więcej niż jeden gatunek, należy wziąć pod uwagę potrzeby każdego z nich. Oczywiście może dojść do sytuacji, w której zwierzęta się nie zaakceptują, a my staniemy przed ciężkim wyborem szukania nowego domu dla jednego z nich. Zanim podejmiemy ten ostateczny krok rozsądnie jest skontaktować się z behawiorystą. Behawiorysta/tka spojrzy na sytuację niejako oczami zwierząt i będzie w stanie również doradzić, co zmienić, aby pomóc naszym zwierzętom odnaleźć się w nowej sytuacji.
Łączenie zwierząt – ogólne zasady
Zwierzęta w domu to radość, ale przede wszystkim odpowiedzialność. Naszym zadaniem jest zapewnić komfort i spokój przede wszystkim dla naszego rezydenta/ki. Zwierzętom należy dać czas i nie zmuszać do wzajemnego kontaktu, gdyż przyniesie to skutek odwrotny do zamierzonego. Zapoznawanie się dzielimy na etapy i w każdym kolejnym zwiększamy kontakt. Każde spotkanie monitorujemy i w razie potrzeby interweniujemy nie pozwalając na konflikty czy zachowania agresywne. Ptaki, gady, małe gryzonie czy rybki – pozostawiamy w swoich terrariach/akwariach/klatkach. Pozwalamy, aby kot czy pies zapoznał się z nimi poprzez węch. Bezwzględnie unikamy wyjmowania i prezentacji małych zwierząt większym.
Etap 1 Separacja: Zwierzęta trzymamy w oddzielnych pomieszczeniach. Powoli przyzwyczają się do swoich odgłosów oraz zapachów.
Etap 2 Wymiana zapachów: Regularnie podmieniamy posłania i inne przedmioty. Możemy również czesać zwierzęta tą samą szczotką. Wymieniamy im również zabawki. W przypadku kotów możemy bawić się jedną wędka. UWAGA: nigdy nie zostawiaj wędki bez nadzoru.
Etap 3 Wprowadzenie: Stopniowo zmniejszamy dystans. Kładziemy miseczki z karmą lub smaczki po przeciwnych stronach drzwi. W ten sposób przyzwyczajamy naszych podopiecznych do zapachu i obecności innego zwierzęcia.
Etap 4 Zakres wzroku: Próba uchylenia drzwi tak, aby zwierzęta mogły nawiązać kontakt wzrokowy. Jeśli dojdzie do konfliktu (prychania, szczerzenia zębów, tupania) przerywamy i zaczynamy od etapu 1, jeśli nie przechodzimy do etapu 5.
Etap 5 Obserwacja: Zachowując zasady ograniczonego zaufania, uchylamy drzwi coraz bardziej. Pozwalamy zwierzętom obwąchać się i przebywać w jednym pomieszczeniu. Nie płoszymy ich, nie nakłaniamy do kontaktu, a w razie problemów interweniujemy.
Etap 6. Interakcja: Jeśli zwierzęta czują się ze sobą komfortowo, możemy wdrożyć wspólne interakcje np. zabawa, nagradzanie smaczkami czy spacery.
Musimy uszanować uczucia zwierząt. Nie da się określić czasu adaptacji dla poszczególnych zwierząt. W niektórych przypadkach będą to 2 tygodnie, a w innych zwierzęta będą potrzebować więcej czasu. Ważne, aby w tym ciężkim okresie nie wywierać na nie presji i poświęcać wszystkim podopiecznym równą ilość czasu.
Agnieszka Tokarczyk – zwierzęta zawsze były dla mnie ważne. Jestem aktywistką prozwierzęca działającą na rzecz zwierząt wykluczonych. Obecnie pracuję jako techniczka weterynarii, zajmuje się przede wszystkim opieką nad królikami i zwierzętami dzikimi. Szczególne miejsce w moim sercu zajmują gołębie miejskie. W ramach odpoczynku piekę wegańskie ciasta.
Chcesz więcej takich praktycznych i pomocnych materiałów na naszej stronie? Wpłać darowiznę i pomóż nam je opracować!